دائو چیست؟ معرفی،بررسی ویژگی و کاربرد DAO یا سازمان خودگردان

امروزه با نگاه به فناوری بلاک‌چین، متوجه پیشرفت زیاد آن نسبت به سالیان گذشته می‌شویم. می‌توان به وضوح دید که بلاک‌چین‌های جدید با فناوری‌های پیشرفته خود، کاربرد بسیار بیشتری نسبت به بلاک‌چین‌های قدیمی پیدا کرده‌اند.برای مثال بلاک‌چین لایت‌کوین که قدیمی‌تر ازبلاک‍‌چین اتریوم می‌باشد، امروزه کاربرد کمتری دارد. به همین ترتیب، بلاک‌چین‌های امروزی، به تدریج از نسخه‌های قدیمی پیشرفته‌تر شده‌اند و کاربردهای وسیع‌تری دارند. یکی از این بلاک‌چین‌های پیشرفته، سازمان‌های خودگردان غیرمتمرکز (DAO) هستند.

DAO مخفف Decentralized Autonomous Organization، به معنای سازمان خودگردان غیرمتمرکز است. اولین پلت‌فرم دائو که بر مبنای قراردادهای هوشمند اتریوم نوشته شد، شامل پروتکل‌های از پیش تعیین شده برای عملکرد مستقل و یکپارچه بود. به بیان دیگر، این نوع پلت‌فرم، مانند یک ربات عمل می‌کند که وظایفی مانند جمع‌آوری و آرشیو اطلاعات، تفکیک اسناد و همچنین مدیریت خودکار کل شبکه را دارد. تمامی قوانین در قراردادهای هوشمند این بلاک‌‌چین، از پیش نوشته شده‌اند. از این رو، تمام فرآیندها به صورت خودکار انجام می‌شوند. 

هدف اصلی ارزهای دیجیتال مدیریت غیر‌متمرکز است و ایده دائو نیز، با هدف بهبود سیستم مدیریت غیر‌متمرکز شکل گرفته است.

این پلت‌فرم و ایده (سازمان‌های خودگردان غیرمتمرکز)، ایجاد شده تا امکان مدیریت قراردادهای هوشمند بدون حضور تیم مدیریتی وجود داشته باشد و فرآیندهای مالی، به صورت یکپارچه و خودکار، بدون نیاز به هیچ مدیریت و نظارت متمرکزی، پیش برود. 

اینجا یک سوال مطرح می‌شود و آن این است که:

اگر نیاز باشد تغییراتی در یک سیستم به وجود بیاید، چه کسی مجاز به ایجاد این تغییرات است؟  

پاسخ کوتاهبه این سوال این است که اگر اعضای یک سیستم، همگی تصمیم به ایجاد تغییری بگیرند، توانایی انجام این کار را دارند. هدف از دادن این اختیار به اکثریت، رسیدن به آرمان دائو، یعنی سازمانی خودمختار و غیرمتمرکز است.

در این حالت سیستم انحصارطلب به کل حذف می‌شود و کسی نخواهد توانست دستکاری غیرمجازی در کل سیستم به وجود آورد در نتیجه امنیت کل یک سازمان دائو، همیشه در بالاترین حد خواهد بود.

سازمان غیرمتمرکز دائو سلسله مراتب مدیریتی را به کل کنار گذاشته و کارکردهای گسترده‌تری را دنبال می‌کند. به بیان دیگر، اگر مراتب مدیریتی معمول در یک سازمان مالی وجود داشته باشند، تصمیم مقامات بالاتر، مهمتر و در اولویت بیشتری قرار می گیرد. در نتیجه کارکرد و اهداف سیستم، محدود می‌شود. 

برای مثال مدرسه‌ای را تصور کنید که توسط یک شخص (مدیر) مدیریت می‌شود. مدیر، با توجه به تجربه خودش ایده‌های مختلفی می‌دهد و تصمیم قطعی و نهایی نیز فقط با خود اوست و دانش آموزان نقشی در تصمیم‌گیری‌ها ندارند.

وقتی صحبت از حذف سلسله مراتب مدیریتی می‌شود به این معنی‌ست که در کنار مدیر، دانش‌آموزان نیز می‌توانند با شرکت در رای‌گیری‌های متعدد، در مدیریت کل مدرسه نقش داشته باشند.

یکی از کارکردهای مهم دائو را، می‌توان ایجاد بستر برای سرمایه‌گذاری‌های خطرپذیر (Venture) دانست. همانطور که اشاره شد هیچ مدیریت واحد و یا مراتب مختلف مدیریتی در این نوع از سیستم وجود ندارد و تصمیم‌گیری با اکثریت است. 

مطالعه مقاله صرافی پنکیک سواپ پیشنهاد می‌شود.

اعضای دائو (DAO) چگونه در تصمیم‌گیری‌‌ها شرکت می‌کنند؟

در دوره های زمانی مشخصی، اعضا و مالکین، حق رای دادن در تصمیم‌گیری‌های مختلف را دارند، که در نهایت تغییرات جدید، طبق بیش‌ترین رای صورت می‌گیرد.

پلتفرم خودگردان دائو چه کاربردی در یک کسب و کار دارد؟

برای مثال شرکت اپل را فرض کنید که پروتکل‌های دائو را در سیستم مدیریتی خود پیاده می‌کند. به طور سنتی مدیرعامل اپل، نظر نهایی را پس از رای هیئت مدیره، مطرح می‌کند. درواقع مدیر عامل اگر سهام‌دار عمده باشد حق وتو کردن رای دیگر سهامداران را دارد. در این سیستم اما، همه از نظر ارزش رای یکسان هستند و هیئت مدیره، دیگر توسط بزرگ‌ترین سهام‌داران به‌صورت انحصاری اداره نمی‌شود.

در سیستم سنتی بیش‌ترین ارزش رای مربوط به سهامداران عمده است. زیرا آن‌ها هستند که بیش‌ترین هزینه را می‌کنند. در سیستم دائو اما، رای هر کسی تنها یک امتیاز داشته و بیشترین تعداد رای، تصمیم نهایی را می‌گیرد. 

دائو چگونه کار می‌کند؟

اولین پروژه مبتنی بر دائو، با هدف و آرمان مدیریت جمعی تاسیس شد. این سیستم به صورت خودکار مدیریت می‌شود و تا زمانی‌که شرایطی خاص، مانند رای اکثریت مالکان (سهام‌داران) وجود نداشته باشد، تغییری در آن رخ نخواهد داد.

پلتفرم دائو به‌گونه‌ای طراحی شده است که تمامی مالکان ناشناس بوده و اطلاعاتشان غیرقابل ردیابی‌ست. همچنین این پلت‌فرم منبع باز است و قابل اجرا به روی انواع بلاک‌چین‌ها می‌باشد. دارندگان توکن  یک پلت‌فرم مبتنی  بر دائو، تنها کسانی هستند که در رای‌گیری‌ها، حق رای دادن دارند. 

این سازمان، قابلیت انجام انواع تراکنش‌ها نیز را به کاربران می‌دهد. این قابلیت می‌تواند برای صندوق‌های سرمایه‌گذاری، خیریه‌ها و موسسات مالی، بسیار کاربردی باشد. 

آینده دائو (DAO) چیست؟

پروژه دائو (DAO) یکی از محبوب‌ترین پروژه‌های سال 2016 بود که توانست طی عرضه اولیه خود، ۱۵۰ میلیون دلار سرمایه جذب کند. این پروژه پس از پیاده‌سازی روی شبکه اتریوم هک شد و صرافی‌ها آن را از لیست خود حذف کردند.

علی‌رغم اینکه این پروژه پایان تلخی داشت اما ایده کلی همچنان توسط بسیاری از بلاکچین‌های جدید با عناوین مختلف دنبال می‌شود.

مطالعه این مقاله پیشنهاد می‌شود: ارز راکا

وارثین پروژه دائو (DAO) کدام ارزهای دیجیتال هستند؟

پروژه دائو، که اولین پروتکل در نوع خود برای تحقق سیستمی خودگردان و غیرمتمرکز بود، با پایانی تلخ روبرو شد. اما ایده سازمان و یا ارزی خودگردان و غیر متمرکز هنوز از بین نرفته است.

ارز دیجیتال محبوب دش (DASH)، به دلیل نحوه اداره و ساختار سیستم تامین بودجه آن، نمونه‌ای از یک سازمان خودگردان غیرمتمرکز (DAO) است. احتمالا در آینده شاهد پروژه‌های بیشتری مبتنی بر ایده دائو (DAO) باشیم.

دیگر ارزهای دیجیتال مبتنی بر خصوصیات دائو، عبارت‌اند از: UNI، AAVE، MKR و بسیاری موارد دیگر.

برای مشاهده لیست تمام ارزهای دیجیتال دائو، اینجا کلیک کنید.

برنامه غیرمتمرکز یا DApp و ارتباط آن با دائو (DAO)

ظهور بلاک‌چین، به ارزهای دیجیتالی مانند بیت‌کوین و اتریوم ختم نمی‌شود. با ظهور فناوری بلاک‌چین نرم‌افزارهای غیرمتمرکز یا DAppها نیز به وجود آمدند.

اگر اپلیکیشنی بر اساس بلاک‌چین و بصورت غیرمتمرکز ساخته شود، به آن DApp می‌گویند.

اکثر برنامه‌های غیرمتمرکز روی شبکه اتریوم ساخته و پرداخته شده‌اند. برای اجرا و کاربری برنامه‌های غیرمتمرکز نیازی به وجود شخص ثالث نیست. به‌عنوان مثال اگر از طریق یک برنامه متمرکز، بخواهید یک چیپس از سوپرمارکت سفارش دهید، باید به سازنده برنامه نیز کمیسیون بدهید. اما با استفاده از یک برنامه غیر‌متمرکز، شما مستقیماً با خود فروشنده در ارتباط هستید و نیازی به پرداخت کمیسیون به شخص ثالث وجود ندارد. 

امکان دستکاری اطلاعات نیز به کلی از بین می‌رود و امنیت اطلاعات کاربران در این نوع برنامه‌‌‌ها به مراتب بالاتر است.

برنامه‌های غیرمتمرکز، آسیب‌پذیری بسیار پایین‌تری نیز، نسبت به برنامه‌های معمول تحت‌وب دارند. 

اگر کمی دقیق‌تر به موضوع نگاه کنید، متوجه می‌شوید که شرکت‌های بزرگ، اطلاعات کاربران را با استفاده از برنامه‌های تحت‌وب جمع‌آوری می‌کنند که به نحوی هم امنیت کاربران به خطر می‌افتد و هم شرکت‌ها از اطلاعات کاربران در مواردی سواستفاده می‌کنند. برنامه‌های غیرمتمرکز اما، انحصار شرکت‌های بزرگ را کاملا برطرف کرده و هیچکس قادر نخواهد بود به اطلاعات کاربران دسترسی پیدا کند.

برخی از دپ‌ها نیز، مشابه پروتکل دائو ساخته شده‌اند. یعنی کاربران پس از ورود به دپ، توسط پروتکل‌های از پیش تعریف شده از دپ استفاده می‌کنند. کاربران همچنین قادر خواهند بود، تغییراتی در کل اکوسیستم با استفاده از رای‌گیری‌های متعدد به وجود آورند.

مطالعه مقاله ارز متاورس پیشنهاد می‌شود.

مزایا و معایب DAO چیست؟

پلت‌فرم دائو مزایا و معایب خود را دارد که کاربران باید با توجه به مزایا و معایب هر پروژه، تصمیم به استفاده و سرمایه‌گذاری در آن بگیرند.

مزایای دائو (DAO)

این نوع پلت‌فرم، به‌صورت کاملا خودکار عمل کرده و تمامی فرآیندها از قبل مشخص شده‌اند، در نتیجه کل سیستم یکپارچه خواهد بود و به‌راحتی می‌توان نتیجه کار را از همان ابتدا پیش‌بینی کرد.

از آنجایی که این نوع پلت‌فرم‌ها، به‌صورت رای‌گیری و جمعی کار می‌کنند و سلسله مراتب مدیریتی از آن حذف شده است، تمامی کاربران و مالکین در هر فرایند مهمی تصمیم‌گیر و سهیم هستند.

مزیت آخر این نوع پلتفرم‌ها، منبع‌باز بودن آن‌هاست.

معایب دائو (DAO)

اگر نقص امنیتی در کل سیستم وجود داشته باشد، سیستم تا زمان تایید اکثریت اجازه بر طرف کردن مشکل را به کسی نمی‌دهد. یعنی اگر کاربران برای رفع یک باگ، رای مثبت ندهند، سیستم بسیار آسیب‌پذیر خواهد شد. مشکلی باعث شد اولین پلت‌فرم دائو در سال 2016 با مشکلات فراوانی روبرو شود.

سخن آخر

دائو، در طول عمر خود، آزمون‌های سختی را پشت سر گذاشته است. این نوع از پلت‌فرم‌های غیرمتمرکز هم روزهای خوب داشته و هم روزهای بد. یکی از بزرگ‌ترین ارزهای دیجیتال بازار در حال حاضر با نام UNI که متعلق به صرافی غیرمتمرکز یونی‌سوآپ است، خود را متهد به آرمان‌ها دائو می‌داند. ما اکنون با وجود نقاط تاریک در کارنامه دائو، می‌دانیم که ایده سازمان‌های خودگردان غیرمتمرکز هنوز از بین نرفته است. اما اینکه آیا سرمایه‌گذاری در پروژه‌های دائو، تصمیمی منطقی‌ست(؟) به برداشت‌تان از مطالبی که در اختیارتان گذاشتیم دارد!

مطالعه این مقاله پیشنهاد می‌شود: ارزهای دیجیتال آینده دار