معاملات اسپات (Spot trading) ارز دیجیتال چیست؟

معاملات اسپات یک راه ساده برای سرمایه گذاری و تجارت در بازار فارکس و ارزهای دیجیتال برای مبتدیان است. وقتی تصمیم به سرمایه گذاری در ارز دیجیتال می گیرید، احتمالاً اولین تجربه شما یک معامله اسپات و لحظه ای در بازار نقدی خواهد بود، برای مثال خرید ارز شیبا اینو به قیمت بازار یک معامله اسپات است و به محض انجام تراکنش، شما موجودی شیبا اینو را در کیف پول خود خواهید یافت.

بازارهای اسپات در گروه های مختلف دارایی، از جمله ارزهای دیجیتال، سهام، کالاها، فارکس و اوراق قرضه وجود دارند. برخی از محبوب ترین بازارها، مانند نزدک (NASDAQ) یا بورس نیویورک (NYSE)، بازارهای اسپات و نقدی هستند. در این مطلب از مقالات ارز دیجیتال دنیای ترید، تمامی مفاهیم پیرامون معاملات اسپات در ارز دیجیتال را به زبان ساده توضیح می دهیم. با ما همراه باشید.

مطالعه این مقاله پیشنهاد می شود: متاورس شیبا اینو

اسپات (Spot) چیست؟

معنی اسپات چیست؟ معاملات اسپات (Spot) در ارز دیجیتال شامل خرید یا فروش مستقیم ارزهای دیجیتال است. در این روش از معامله، تحویل دارایی خریداری شده فوری است و ارزهای دیجیتال خریداری شده، به محض واریز مبلغ و انجام تراکنش، جزو دارایی شما محسوب می شوند. معاملات اسپات در بازارهای نقدی انجام می شوند که یا بر مبنای بورس یا خارج از بورس (مستقیم بین معامله گران) صورت می گیرد. هنگام معامله در بازارهای اسپات، فقط می توانید از نقدینگی موجود در کیف پول ارز دیجیتال خود استفاده کنید و توجه داشته باشید که در این روش هیچ اهرم یا مارجینی وجود ندارد.

صرافی‌های متمرکز برای معاملات اسپات، مسئولیت مطابقت سفارش خریدار و فروشنده، ایجاد امنیت، پایش، مدیریت و تسهیل معامله را بر عهده دارند. صرافی ها در ازای ارائه این خدمات، کارمزد تراکنش دریافت می کنند. صرافی های غیرمتمرکز خدمات مشابهی را ارائه می دهند اما از طریق قراردادهای هوشمند موجود در بلاک چین و در نتیجه کارمزد تراکنش در صرافی های غیرمتمرکز اندک و یا برابر با صفر است.

مطالعه این مقاله پیشنهاد می‌شود: کیف پول ارز دیجیتال چیست؟

بازار اسپات (نقدی) چیست؟

بازار اسپات ارزهای دیجیتال یک بازار مالی است که برای عموم باز و در دسترس است و در آن، ارزهای دیجیتال بلافاصله و به صورت لحظه ای معامله می‌شوند. خریدار ارز را با پول فیات (دلار، یورو، پوند و...) و یا با ارزهای دیجیتال از فروشنده خریداری می کند. تحویل دارایی اغلب فوری و در لحظه صورت می گیرد.

بازارهای اسپات به عنوان بازار نقدی شناخته می شوند؛ زیرا معامله گران پرداخت های خود را از قبل انجام می دهند. بازارهای اسپات به اشکال مختلفی وجود دارند و اشخاص ثالث که به عنوان واسطه یا صرافی شناخته می شوند،  برای تسهیل معاملات در این بازار حضور دارند. همچنین می توانید در معاملات خارج از بورس یا (OTC) مستقیماً با سایرین معامله کنید. در بخش های بعدی به این موضوع بیشتر می پردازیم.

معاملات اسپات (نقدی) چیست؟

معامله‌گران اسپات طبق تحلیل های خود به این نتیجه می رسند که یک دارایی خاص پتانسیل رشد دارد و پس از خرید این دارایی‌ امید دارند در آینده با افزایش ارزش آن، در بازار سود کسب کنند. آنها می توانند زمانی که احساس کردند به اندازه کافی دارایی شان رشد قیمت داشته است، آن را در همان بازار اسپات به فروش برسانند. معامله گران اسپات می توانند با استراتژی خرید در کف و فروش در سقف کار مشابه با لانگ و شورت را در معاملات CFD انجام دهند.

مطالعه این مقاله پیشنهاد می شود: پوزیشن لانگ و شورت چیست؟

مفهوم قیمت اسپات در اسپات تریدینگ

قیمت اسپات چیست؟

قیمت های لحظه ای یک ارز دیجیتال در بازار به عنوان قیمت اسپات آن ارز شناخته می شود و قیمت هایی هستند که فروشندگان و خریداران سفارش های خود را در آن قیمت ها ثبت کرده اند. تمامی صرافی های آنلاین یک گزینه تحت عنوان "Market" یا «قیمت بازار» دارند. در صورت خرید ارز با استفاده از گزینه مارکت (قیمت بازار)، اگر شما خریدار باشید، پایین ترین و اگر فروشنده باشید، بالاترین قیمت ثبت شده به شما پیشنهاد می شود. قیمت‌های اسپات مرتب به‌روزرسانی می‌شوند و با مچ شدن سفارش خریداران و فروشندگان مدام تغییر می‌کنند.

معاملات اسپات چگونه انجام می‌شوند؟

آموزش اسپات بسیار ساده است.

با استفاده از گزینه "Market" در صرافی، می توانید دارایی های خود را بلافاصله با بهترین قیمت لحظه ای موجود خریداری کرده و یا به فروش برسانید. با این حال، هیچ تضمینی وجود ندارد که قیمت بازار در حین اجرای سفارش شما تغییر نکند. هنگام سفارش باید به حجم سفارش نیز توجه کنید. زیرا ممکن است حجم کافی برای اجرا سفارش با قیمت مورد نظر شما وجود نداشته باشد. به عنوان مثال، اگر سفارش شما 10 اتریوم با قیمت اسپات است، اما تنها 3 اتریوم با آن قیمت پیشنهاد می شود، باید الباقی سفارش اتریوم خود را با قیمتی متفاوت پر کنید.

معاملات اسپات (نقدی) در فرابورس چگونه انجام می شود؟

معاملات اسپات در فرابورس (OTC) به صورت متفاوتی عمل می کنند. می‌توانید بدون دفترچه سفارش، مبلغ و قیمت ثابتی را مستقیماً از سوی طرف دیگر معامله دریافت کنید. این معاملات به صورت خصوصی و مستقیماً بین دو طرف معامله انجام می شوند. تجارت خارج از بورس یا فرابورس، یک معامله خصوصی برای خرید یا فروش ارز دیجیتال است. فرآیندهای معاملاتی مرتبط با چنین تجارتی منظم نیستند، زیرا بسته به طرفین معامله و نیروهای بازار در هر دوره، تغییرات قابل توجهی در سطوح مختلف به وجود می آید. به این ترتیب، این نوع معاملات افزایش حریم خصوصی را هم برای خریداران و هم برای فروشندگان فراهم می کنند. بنابراین معاملات اسپات در OTC بسیار خصوصی و فردی است.

بسته به دارایی، تحویل ارز دیجیتال فوری یا ظرف 48 ساعت پس از معامله صورت می گیرد. سابقاً انتقال ارز مستلزم انتقال یک گواهی فیزیکی بود. در گذشته، انتقال وجه در بازار فارکس نیز از طریق پول نقد فیزیکی، یا انتقال وجه سنتی انجام می شد. ولی اکنون با سیستم های دیجیتالی، تحویل تقریباً بلافاصله انجام می شود. با اینحال، بازارهای ارز دیجیتال به صورت 24 ساعته و در تمامی ایام هفته فعالند و معمولاً معاملات به صورت لحظه ای انجام می شوند. 

تفاوت معاملات اسپات در فرا بورس با معاملات اسپات در صرافی

معاملات اسپات در صرافی در مقایسه با معاملات اسپات در فرابورس یک تفاوت دارد. معاملات فرابورس (OTC یا خارج از بورس) فقط به یک مکان محدود نمی شود. بیشتر افراد ترجیح می دهند در صرافی‌ها، معاملات اسپات انجام ‌دهند، با اینحال می توان همچنین مستقیماً و بدون دخالت شخص ثالث (صرافی) با دیگران معامله کرد. همانطور که گفته شد این خرید و فروش ها به عنوان معاملات خارج از بورس شناخته می شوند. هر بازار یا صرافی اسپات تفاوت های خاص خود را دارد. دو نوع صرافی متمرکز و غیر متمرکز وجود دارد که در ادامه به معرفی آن ها می پردازیم.

انواع صرافی‌ در بازار اسپات

صرافی ها به دو گروه متمرکز و غیرمتمرکز تقسیم می شوند. این دو گروه هر یک ویژگی های خاص خود را دارند. تفاوت صرافی های متمرکز با غیرمتمرکز در کارمزد، احراز هویت kyc، امنیت و سرعت تراکنش است. در ادامه معاملات اسپات در هر یک از این دو دسته صرافی را توضیح می دهیم و به مزایا و معایب انجام معاملات اسپات یا نقدی در صرافی متمرکز و غیر متمرکز اشاره می کنیم.

معاملات اسپات در صرافی های متمرکز

در یک صرافی متمرکز، معاملات زیر نظر مدیر یا تیم مدیریت صرافی صورت می گیرد. صرافی به عنوان واسطه معاملات، در واقع مجری و نگهبان کل سرمایه در گردش در صرافی است. صرافی مسئولیت ایجاد امنیت معاملات را بر عهده دارد. بنابراین فرایند احراز هویت یا KYC یکی از اصلی ترین پروسه ها برای ایجاد حساب کاربری در صرافی های متمرکز محسوب می شود. برای ترید در یک صرافی متمرکز، باید حساب خود را با پول فیات یا ارز دیجیتال شارژ کنید. یک صرافی متمرکز معتبر باید اطمینان حاصل کند که تراکنش ها به درستی و بی نقص انجام می شوند. سایر مسئولیت ها مانند احراز هویت، قیمت گذاری منصفانه، امنیت و حفاظت از مشتری بر عهده تیم پشتیبانی صرافی است، صرافی های متمرکز در ازای این خدمات کارمزد دریافت می کنند و این کارمزد، از یک صرافی به صرافی دیگر و بسته به سطح حساب مشتری متفاوت است. به همین دلیل، صرافی ها می توانند در هر دو بازار صعودی و نزولی از محل کارمزد معاملات سود ببرند.

حال صرافی های متمرکز  بسته به وسعت دامنه کاربران خود، می توانند سرعت معاملات اسپات را افزایش دهند. هرچه تعداد کاربران یک صرافی متمرکز بیشتر باشد، سفارش یا اردرهای اسپات بیشتری در لحظه ثبت می شود و  معاملات با سرعت بیشتری با یکدیگر مچ می شوند.

بهترین صرافی های متمرکز به منظور انجام معاملات اسپات برای ایرانیان صرافی کوکوین و کوینکس هستند.

مطالعه این مقاله پیشنهاد می شود: آموزش کار با ربات کوکوین (Kucoin Trading Bot)

معاملات اسپات در صرافی های غیر متمرکز

صرافی غیرمتمرکز (DEX) نوع دیگری از صرافی ارزهای دیجیتال است. یک DEX بسیاری از خدمات اولیه مشابه یک صرافی متمرکز را ارائه می دهد. با این حال، DEX ها با استفاده از فناوری بلاک چین، سفارشات خرید و فروش را مطابقت می دهند و تحت مالکیت شخص یا نهاد خاصی قرار ندارند. در بیشتر موارد، کاربران DEX نیازی به ایجاد حساب کاربری و طی مراحل احراز هویت یا kyc ندارند و می‌توانند مستقیماً و بیواسطه با یکدیگر معامله کنند، بدون اینکه نیازی به انتقال دارایی‌ها به DEX داشته باشند. سرعت معاملات اسپات در صرافی های غیرمتمرکز بسیار بالاست. زیرا  چند میلیون کاربر از سراسر جهان در لحظه، مشغول ثبت سفارش هستند. همچنین کارمزد صرافی های غیر متمرکز یا بسیار اندک و یا برابر با صفر است. شفافیت و امنیت فناوری بلاکچین، ضامن سلامت معاملات است و این از مفاخر تکنولوژی است.

از بهترین صرافی های غیرمتمرکز برای معاملات اسپات برای ایرانیان پنکیک سواپ و یونی سواپ است.

معاملات اسپات در صرافی های متمرکز در مقایسه با صرافی های غیرمتمرکز

معامله به طور مستقیم از کیف پول معامله گران از طریق قراردادهای هوشمند انجام می شود. بسیاری از کاربران تجربه معاملات اسپات در DEX را ترجیح می دهند؛ زیرا حریم خصوصی و آزادی بیشتری را نسبت به معاملات در صرافی متمرکز را برایشان فراهم می کند. با این حال، فقدان KYC و پشتیبانی مشتری می تواند یکی از  معایب این صرافی ها باشد. زیرا در صورت هک شدن یا بروز مشکل، ضمانتی برای رفع مشکل وجود ندارد.

اصطلاح Order Book در بازار اسپات تریدینگ

اردر بوک (Order Book) یا دفترچه سفارش فهرستی از سفارش‌های خرید و فروش باز فعلی یک ارز دیجیتال است. در این فهرست، قیمت ها به ترتیب پشت سر هم چیده شده‌اند.

تصویر بالا اردر بوک جفت ارز BTC/USDT است. سفارش های سبز رنگ، سفارش‌های خرید را در سطوح قیمتی مختلف نشان می‌دهند، قیمت های قرمز رنگ، مربوط به سفارش‌های فروش هستند.

سیستمی که سفارش های خرید را با سفارش های فروش تطبیق می دهد و به اصطلاع باعث جوش خوردن معامله می شود، موتور تطبیق، نام دارد. موتور تطبیق از دفترچه سفارش (Order Book) برای تطبیق معاملات فروشندگان و خریداران استفاده می کند. سیستم تطبیق سفارش، هسته اصلی تمامی مبادلات آنلاین را تشکیل می دهد و عامل تعیین کننده ای در کارایی و استحکام صرافی است. دفترچه های سفارش معمولاً حاوی اطلاعات یکسانی هستند، اما شکل و نحوه چینش آن ها ممکن است از یک صرافی به صرافی دیگر تغییر کند.

سفارشات خرید و فروش موجود در اردر بوک های صرافی های غیر متمرکز (DEX) به صورت الگوریتمی و با استفاده از فناوری بلاکچین و قراردادهای هوشمند با یکدیگر مطابقت داده می شوند.

یکی از فواید اصلی اردر بوک برای معامله گران این است که حال و هوای بازار را در لحظه پیش روی معامله گر قرار می دهد. بدین ترتیب معامله گر با نگاهی به لیست سفارشات خریداران و فروشندگان متوجه می شود که در آن لحظه قدرت دست خریداران است یا فروشندگان. این داده ها می توانند اطلاعات ارزشمندی در مورد سطوح حمایت و مقاومت استاتیک ارائه دهند.

عدم تعادل سفارشات در سمت خرید یا فروش دفترچه سفارش، ممکن است جهت بازار را نشان دهد. به عنوان مثال، اگر تعداد زیادی سفارش خرید در حدود یک بازه قیمت خاص قرار داشته باشد، نشان دهنده سطح حمایت در آن بازه زمانی است. در همان زمان، تعداد زیادی سفارش فروش ممکن است نشان دهنده ناحیه مقاومت باشد. البته این اطلاعات به تنهایی سیگنال های خرید یا فروش محسوب نمی شوند.

تفاوت بازار اسپات (نقدی) و بازار قردادهای آتی (فیوچرز)

اصلی ترین تفاوت سیگنال اسپات و فیوچرز چیست؟

همانطور که پیش تر اشاره شد، بازارهای اسپات معاملات فوری را با تحویل تقریباً لحظه ای انجام می دهند. از سوی دیگر، بازار آتی (futures) قراردادهایی دارد که در تاریخ های خاصی در آینده سررسید می شوند. این اصلی ترین تفاوت اسپات و فیوچرز است. بنابراین در پاسخ به این سؤال که معاملات نقدی و آتی چه تفاوت هایی با هم دارند، باید گفت: تریدر اسپات به محض خرید ارز و انجام معامله، آن را دریافت می کند، اما در معامله آتی ارز با تأخیر و در تاریخی خاص تحویل خریدار می شود. در نتیجه سیگنال اسپات شامل یک نقطه ورود است. 

معامله در بازار آتی بدین ترتیب است که خریدار و فروشنده توافق می کنند که مقدار معینی از ارز دیجیتال را با قیمتی مشخص در آینده مبادله کنند. زمانی که قرارداد در تاریخ تسویه سررسید می‌شود، خریدار و فروشنده با یکدیگر تسویه حساب می کنند.

اسپات بهتر است یا فیوچرز؟ 

پاسخ به این سؤال کاملاً بستگی به دانش و توانایی تحلیلی تریدر دارد. اگر شما معامله گر مبتدی هستید، معاملات اسپات برای شما بهتر است. شما می توانید با نگاه به گذشته بازار، سقف و کف اصلی یک ارز را پیدا کنید و منتظر بمانید که بازار به کف قبلی برسد، اگر بیش از 3 کندل سبز روی نمودار تشکیل شد و برایتان ثابت شد خط حمایت به اندازه کافی قوی است، پس به احتمال قوی، روند برای کوتاه مدت مثبت خواهد بود و زمان خرید است.

بنابراین معامله گر اسپات نیازی به دانش در زمینه تحلیل تکنیکال ندارد و به راحتی می تواند با کمترین ریسک وارد معامله شود و با پایش مرتب نمودار، در صورتیکه شرایط بر طبق پیش بینی اش پیش نرفت، با کمترین ضرر از معامله خارج شود. از طرفی، معامله گر اسپات شارژ شبانه یا سواپ پرداخت نمی کند.

از آنجایی که معاملات آتی، مارجین و اهرم دارد، ریسک بالاتری را متوجه تریدر می کند. بنابراین معامله گر آتی باید دانش تکنیکال بیشتری داشته باشد. چون اگر پیش بینی اش اتباه از آب دربیاید چندین برابر ضرر می کند.

پس در جواب اینکه اسپات بهتر است یا فیوچرز، باید گفت اگر شما تریدر مبتدی هستید، برای شما معاملات اسپات بهتر است.

اگر شما دوره های تحلیل تکنیکال را گذرانده باشید، احتمالاً پاسخ این سؤال را از پیش می دانید. تحلیلگران به خوبی بازار را رصد می کنند و احتمال موفقیت پیش بینی آن ها بیشتر است. بنابراین می توانند از مزایای بازار فیوچرز مانند سودهای چند برابری و کارمزد پایین، سیالی و روانی معاملات لذت ببرند. 

بنابراین در پاسخ اینکه اسپات بهتر است یا فیوچرز، باید گفت اگر شما تریدر تحلیلگر هستید، می توانید سودهای بیشتری، تا  چندبن برابر معاملات اسپات، در بازار فیوچرز درو کنید. 

مطالعه این مقاله پیشنهاد می شود: مفهوم لانگ و شورت

تفاوت بازار اسپات و بازار مارجین (margin trading)

معاملات مارجین در برخی از بازارهای اسپات در دسترس است، اما ماهیت آن با معاملات اسپات یکسان نیست. همانطور که قبلاً اشاره کردیم، در معاملات نقدی، ارز دیجیتال خریداری شده، بلافاصله به طور کامل در حساب معامله گر واریز و تحویل معامله گر داده می شود. برعکس، معاملات مارجین به تریدر امکان می دهد برای افزایش بازدهی معامله، نسبتی از موجودی حساب خود را  به عنوان وجه الضمان، نزد صرافی گرو بگذارد و برای ترید، چند برابر موجودی حساب خود، از صرافی وام  بگیرد.

به طور مثال فرض کنید که یک میلیون تومان ارز دارید. صرافی با  بلوکه کردن 100 هزار تومان از موجودی حساب، به شما اهرم 10برابری می دهد. یعنی اعتبار ترید تا 10 میلیون تومان را در اختیار شما قرار می دهد. این وجه الضمان تا زمانی که معامله باز است، نزد صرافی می ماند و پس از بسته  شدن معامله آزاد می شود. بنابراین در صورتیکه تحلیل شما از حرکت بازار درست باشد، سود شما 10 برابر افزایش می یابد و برعکس، اگر تحلیلتان اشتباه از آب درآمد،  به همان ترتیب، زیان شما نیز 10 برابر افزایش می یابد.

مارجین تریدینگ سودهای بیشتری از یک معامله را نصیب تریدر می کند، با اینحال، احتمال زیان وی را نیز افزایش می دهد، بنابراین توجه داشته باشید که مارجین تریدینگ مخصوص معامله گران کار آزموده است و ریسک بیشتری نسبت به معاملات اسپات دارد. باید مراقب باشید که تمام سرمایه اولیه خود را از دست ندهید.

مزایا و معایب بازار اسپات

هر نوع تجارت و استراتژی در ارزهای دیجیتال، مزایا و معایب خود را دارد. درک مزایا و معایب معاملات اسپات به شما کمک می کند ریسک معاملات خود را کاهش دهید و با اطمینان بیشتری در بازار ارزهای دیجیتال معامله کنید. معاملات اسپات یا نقدی یکی از ساده ترین انواع معاملات است، اما در عوض، نقاط قوت و ضعف مخصوص به خود را دارد.

بازارهای نقدی یا اسپات چه مزایایی دارند؟

مزایای معاملات اسپات بیش از معایب آن است. در ادامه 4 مزایای اصلی معاملات اسپات برشمرده می شود.

1. قیمت ها شفاف بوده و تنها متکی به عرضه و تقاضا در بازار است. این جنبه در تضاد با بازار آتی است که اغلب دارای چندین قیمت مرجع است.
2. شرکت در معاملات نقدی یا اسپات به دلیل قوانین ساده، ریسک و ریوارد شفاف، آسان فهم تر است و نیازی به درک عمیق یا پیچیده ای از بازار ندارد. هنگامی که 500 دلار در یک بازار اسپات سرمایه گذاری می کنید، می توانید ریسک خود را به راحتی بر اساس ورودی خود و قیمت فعلی محاسبه کنید.
3. برخلاف معاملات مشتقه و مارجین، با معاملات اسپات، دیگر نیازی نیست نگران از بین رفتن وجه الضمان یا مارجین خود باشید. هر زمان که بخواهید می توانید وارد معامله شوید یا از آن خارج شوید. همچنین نیازی به بررسی سرمایه گذاری خود ندارید، مگر اینکه بخواهید معاملات کوتاه مدت انجام دهید.
4. با معاملات اسپات دیگر نیازی به پرداخت سواپ یا شارژ شبانه ندارید. دارایی مال شماست هر زمان بخواهید می توانید آن را اضافه کنید یا به فروش برسانید.

معایب بازارهای نقدی یا اسپات

1. بسته به ارز دیجیتالی که معامله می کنید، ریسک این وجود دارد که با شناخت نادرست، ارزهایی را خریداری کنید که ارزش بنیادین ندارند و ارزش دارایی شما ظرف مدت زمان اندکی بسیار پایین بیاید.
2. سود بالقوه در معاملات نقدی بسیار کمتر از معاملات آتی یا مارجین است. شما می توانید با آموزش ارز دیجیتال و تحلیل تکنیکال، از همان مقدار سرمایه برای تجارت در موقعیت های بزرگتر استفاده کنید.

مطالعه این بخش پیشنهاد می‌شود: سیگنال رایگان ارز دیجیتال