نرخ بهره (Interest Rate) چیست و چطور محاسبه کنیم؟[جامع و ساده]

نرخ بهره یا Interest Rate مهمترین قسمت بازارهای مالی است. در اکثر مواقع این افزایش نرخ های بهره میباشد که باعث عملکرد ضعیف صنایع مختلف و کند شدن رشد اقتصادی در کشورهای مختلف می شود. به عنوان مثال با شروع همه گیری کووید 19 در سال 2019 قیمت سهام و ارزهای دیجیتال به دلیل کاهش نرخ های بهره توسط فدرال رزرو امریکا رشد چشمگیری داشتند.

بالعکس با افزایش نرخ های بهره در سال 2022 توسط بانک مرکزی امریکا همین سهام ها و ارزهای دیجیتال شروع به ریزش کردند. نرخ های بهره واقعا چه هستند و یک تریدر موفق فارغ از اینکه در چه بازاری فعالیت می کند چطور می تواند از تغییرات نرخ های بهره پول خوبی به جیب بزند؟

پاسخ این سوال میلیون دلاری ما را به سمت مطالعه این مقاله ارزشمند سوق می دهد.

یکبار دیگر کارشناسان وبسایت دنیای ترید نه تنها قصد دارند شما را با چیستی نرخ های بهره روبرو کنند بلکه مهمتر از آن مایل هستند شما را با چگونگی پول درآوردن از نرخ های بهره آشنا کنند.

سیاست های پولی چیست؟

قبل از بررسی نرخ بهره یا Interest Rate باید با مفهوم سیاست های پولی آشنا شویم. همانگونه که مطلع هستید بانک مرکزی قدرتمندترین اقتصاد جهان؛ فدرال رزرو ایالات متحده دو هدف بسیار مهم و حیاتی دارد که روسای آن برای نیل به آن قسم یاد می کنند.

این دو هدف یا ماموریت بزرگ فدرال رزرو: 1- کنترل تورم 2- اشتغال کامل است.

شایان ذکر است فدرال رزرو باید به نحوی تورم را کنترل کند که اقتصاد را وارد رکود نکند. به زبانی ساده تر خلبان این بوئینگ 747 باید طوری فرود بیاید که سرنشینان خود را به سلامت به زمین بنشاند.

بد نیست بدانید میزان تورم مورد نظر فدرال رزرو 2 درصد می باشد.

بانک مرکزی امریکا یا به طور عمومی بانک های مرکزی بزرگ این کار را با استفاده از ابزارهایی که در جعبه ابزار سیاست های پولی شان است انجام می دهند.

سیاست های پولی مجموعه ای از ابزارهایی است که بانک مرکزی یک کشور برای ارتقای رشد اقتصادی پایدار از طریق کنترل عرضه کلی پول در دسترس بانک ها، مصرف کنندگان و کسب و کارهای آن کشور قرار می دهد.

بد نیست بدانید این سیاست ها شامل سیاست های انقباضی و سیاست های انبساطی می شود.

زمان های که تورم در حال افزایش است مثل سال 2022 و 2023 که در آن هستیم فدرال رزرو از سیاست های انقباضی استفاده می کند. به زبانی ساده تر بانک مرکزی امریکا برای مهار تورم شروع به افزایش نرخ های بهره می کند تا ذخایر بانک ها کاهش پیدا کند و پول ها از مارکت جمع آوری شوند یا اصطلاحا عرضه پول را منقبض می کند.

این نوع اقدامات فدرال رزرو باعث کاهش نقدینگی در سیستم مالی می شود و هزینه وام ها را افزایش می دهد. این مساله تقاضا و رشد اقتصادی را کاهش می دهد و باعث کاهش تورم می شود.

در حقیقت از آنجا که بانک های مرکزی مسئول کنترل عرضه پول می باشند برای انجام مقاصد خود ابزارهای متفاوتی دارند که نرخ های بهره یکی از این ابزارها می باشد.

بالعکس زمان هایی که اقتصاد وارد رکود می شود (مثل سال 2019 همزمان با شیوع کووید 19) بانک مرکزی امریکا با استفاده از سیاست انبساطی، نرخ های بهره را کاهش داد تا پول بیشتری وارد شریان های اقتصادی و حیاتی کشور شود.

ابزارهای فدرال رزرو برای مهار تورم

حال که با مفهوم سیاست های پولی و انواع آن آشنا شدید نوبت آن است ابزارهای دیگر فدرال رزرو را که به منظور کنترل تورم مورد استفاده قرار می گیرد را بشناسید.

همینطور که ملاحظه کردید بانک مرکزی مسئول کنترل عرضه پول در اقتصاد است. ولی به طور سنتی بانک های مرکزی ابزارهای دیگری دارند که به وسیله آنها تورم را کنترل می کنند.

این ابزارها شامل: عملیات بازار آزاد (OMO)، نرخ وجوه فدرال (FFR) و نرخ تنزیل می باشد.

نرخ بهره چیست؟

حال که با مفهوم سیاست های پولی، انواع آنها و ابزارهای فدرال رزرو برای مهار تورم آشنا شدید نوبت آن رسیده تا با نرخ بهره هم آشنا شوید.

به زبانی خیلی ساده، نرخ بهره یا همان Interest Rate مقدار پولی است که در ازای دریافت وام از بانک، باید بیشتر از اصل پول پرداخت کنید؛ به تعبییر دگیر: نرخ بهره یا همان Interest Rate مقدار پولی است که علاوه بر اصل پولی که از یک بانک یا موسسه مالی قرض گرفته اید باید در موعد مقرر به آنها پس دهید. این نرخ همیشه با درصد نمایش داده می شود.

در اغلب موارد نرخ های بهره به طور سالانه محاسبه می شوند که به نرخ درصد سالانه (APR) معروف است.

در بیشتر کشورهای دنیا این وظیفه مهم یعنی تعیین نرخ های بهره بر عهده بانک های مرکزی است.

مهمترین بانک های مرکزی جهان

از آنجا که اکثر بانک های مرکزی جهان موظف به اجرای سیاست های پولی و مسئول تعیین نرخ های بهره می باشند در نتیجه همه آنها مهم هستند.

ولی به طور عمومی فقط تعدادی از بانک های مرکزی جهان در بازارهای مالی و به خصوص برای تریدرها مهم می باشد. در ادامه شما را با مهمترین بانک های مرکزی حال حاضر آشنا می کنیم.

فدرال رزرو

اولین و مهمترین بانک مرکزی حال حاضر در جهان فدرال رزرو ایالات متحده است. دلیل اینکه بانک مرکزی امریکا در صدر جدول ما قرار دارد به سایز اقتصاد این کشور در جهان حال حاضر ربط دارد.

علاوه بر این، دلار امریکا ارز ذخیره جهان نیز می باشد.

بانک مرکزی اروپا (ECB)

قاره اروپا دومین اقتصاد بزرگ جهان در صدر جدول ما است (منظور از دومین اقتصاد بزرگ سایز اقتصاد نیست بلکه درجه اهمیت بانک مرکزی در بازار فارکس است) و یورو هم دومین ارز ذخیره جهان می باشد.

بانک مرکزی ژاپن (BoJ)

سومین بانک مرکزی مهم در جهان بانک مرکزی ژاپن است و دلیل آن هم نقش بسیار حیاتی است که ژاپنی ها در سطح جهان به عهده دارند.  

بانک مرکزی انگلستان (BoE)

در حالی که قدرت اقتصادی انگلستان رو به کاهش است ولی کماکان بانک مرکزی انگلستان جزو مهمترین رویدادهای مارکت فارکس است. ضمنا نباید فراموش کرد که لندن هنوز پایتخت اقتصادی جهان حال حاضر است.

بانک مرکزی جمهوری خلق چین (PBOC)

بانک مرکزی جمهوری خلق چین رتبه پنجم در لیست ما است و دلیل آن هم این است که چین بعد از ایالات متحده امریکا دومین اقتصاد بزرگ جهان می باشد. نتیجتا اینکه نشست های PBOC برای تریدرها و مارکت های مالی بسیار مهم است.

دیگر بانک های مرکزی مهم در جهان عبارتند از: بانک مرکزی استرالیا (RBA)، بانک مرکزی نیوزیلند (RBNZ)، بانک مرکزی کانادا (BoC)، بانک مرکزی سوئیس (SNB)، بانک مرکزی هندوستان، ترکیه و غیره می باشد.

نحوه تعیین نرخ های بهره توسط بانک های مرکزی

اکثر بانک های مرکزی بزرگ مانند فدرال رزرو امریکا، بانک مرکزی اروپا، انگلستان، ژاپن و غیره کمیته های مخصوصی برای تنظیم سیاست های پولی و تعیین نرخ های بهره دارند.

این کمیته ها یا شوراها جلسات منظم ماهانه یا هر شش هفته یکبار را به منظور تعیین نرخ های بهره برگزار می کنند (به عنوان مثال فدرال رزرو ایالات متحده در سال هشت جلسه منظم به منظور تعیین نرخ های بهره برگزار می کند).

در اغلب موارد این جلسات دو روز طول می کشد و روسای بانک های مرکزی ابتدا در یک بیانیه از پیش تعیین شده نرخ های بهره را که ماحصل ارزیابی مسائل اقتصادی درون همان کشور است را اعلام می کنند.

سپس رئیس بانک مرکزی مربوطه نکات مهمی درباره آینده اقتصاد کشورش، چالش ها، موارد ریز و درشت و غیره را بیان می کند. در انتها یک کنفرانس خبری به منظور پاسخ دادن به خبرنگاران برگزار می شود.

معامله گران، سرمایه گذاران، روسای موسسات مالی، تریدرها و تمام افراد درگیر در بازارهای مالی این جلسات مهم را از نزدیک دنبال می کنند.

چگونه از نرخ های بهره پول درآوریم؟

به مهمترین قسمت مقاله خود یعنی نحوه کسب درآمد از جلسات مهم بانک های مرکزی به منظور تعیین نرخ های بهره رسیدیم.

حال که تا اینجای کار متوجه سیاست های پولی، انواع آنها، ابزارهای فدرال رزرو، تعریف نرخ بهره، مهمترین بانک های مرکزی جهان و نحوه تعیین نرخ های بهره شدید، نوبت آن رسیده روش ترید کردن بر اساس جلسات نرخ های بهره را نیز یاد بگیرید.

از آنجا که تغییرات نرخ های بهره روی ارز کشورهای مربوطه و تقاضای آن تاثیر می گذارد، جلسات مهم تعیین نرخ های بهره به نوعی به مهمترین خبر فاندامنتالی در بازارهای مالی به خصوص مارکت فارکس تبدیل شده است.

تصور کنید امشب فدرال رزرو قصد دارد آخرین تغییرات درباره نرخ های بهره را اعلام کند. اقتصاددانان و تحلیلگران بازارهای مالی پیش بینی کرده اند قرار است نرخ های بهره 25 واحد افزایش پیدا کند.

از آنجا که این شایعه از قبل در مارکت پخش شده و قیمت دلار تا اندازه ای افزایش پیدا کرده یا اصطلاحا قیمت در مارکت پیشخور شده، اگر نرخ ها درست مطابق با پیش بینی های مارکت افزایش پیدا کند شاهد تغییر چندانی نخواهیم بود.

ولی اگر بر خلاف تصورات مارکت نرخ های بهره به جای 25 واحد 50 واحد افزایش پیدا کند دلار شروع به پرواز می کند و دیگر دارایی ها مانند طلا، نفت، سهام ها و ارزهای دیجیتال شروع به کاهش شدید می کنند.

از طرفی دیگر اگر نرخ ها همان 25 واحد افزایش پیدا کند ولی رئیس فدرال رزرو در بخش بیانیه خود اظهارات شاهینی (منظور افزایش بیشتر نرخ ها) تند و تیزی درباره آینده مارکت و اقتصاد بکند، دلار امریکا باز هم قوی تر خواهد شد و بالعکس.

در نظر داشته باشید تریدری که از قبل گزارشات و تحلیل های مهم روزنامه ها و خبرگزاری های قدرتمند را مطالعه کرده و یا حتی در همان لحظه متوجه این افزایش می شود شروع به خرید دلار و فروش دیگر دارایی ها می کند و سود بسیار عالی به جیب می زند.

حال از آنجا که فارکس یک مارکت دو طرفه است در صورت وقوع هرگونه سورپرایزی از طرف سیاستگذاران بانک های مرکزی و سقوط ارز مربوطه به جای صعود، شما می توانید با فروش این دارایی سود بسیار خوبی به دست بیاورید.

از کدام سایت نتایج گزارش نرخ بهره را رصد کنم؟

شما میتوانید با مراحعه به تقویم اقتصادی فارکس، به صورت لحظه ای از نتایج تمامی گزارشات مهم اقتصادی از جمله این شاخص با خبر شوید.

نتیجه گیری

همینطور که مشاهده کردید رابطه بسیار تنگاتنگی بین نرخ های بهره و بازارهای مالی به خصوص مارکت فارکس وجود دارد.

در حقیقت عوامل متعددی باعث تغییر قیمت ها در بازار فارکس می شود ولی مهمترین محرک بازار فارکس یا به عبارتی دیگر دلیل حرکات قیمت ها همین نرخ های بهره است.

با یک نگاه خیلی ساده به تصویر پایین متوجه رابطه بین چرخه اقتصادی و نرخ های بهره خواهید شد: